تب، افزایش دمای بدن بیش از محدوده طبیعی است. دمای بدن افراد، با میزان فعالیت متفاوت در زمانهای مختلف از روز، با هم فرق دارد. کتابهای مرجع پزشکی، در تعیین بالاترین دمای طبیعی بدن با هم اختلاف دارند. تب معمولا به عنوان دمای صبحگاهی بیش از 37.2 درجه سانتیگراد یا دمای بالاتر از 37.8 درجه سانتیگراد در هر زمان از روز عنوان میشود.
معمولا تب با علایم بدنی مرتبط است و با درمان تب، فرد احساس بهتری پیدا میکند. بسته به سن و وضعیت بدنیتان و دلیل اصلی تب ممکن است برای درمان نیازی به دارو نداشته باشید. بسیاری از متخصصان معتقدند تب، یک راه دفاع طبیعی بدن در برابر عفونت است. دلایل متعددی هم برای تب به غیر از عفونت وجود دارد. در حالت کلی، تب خطرناک نیست اما تب شدید میتواند دمای بدن را به شدت بالا ببرد. ممکن است دمای بالا با آسیبهای ناشی از گرما، مانند شوک گرمایی، عوارض ناشی از مصرف داروها بخصوص برخی داروهای غیر مجاز و سکته مغزی در ارتباط باشد. در حالت تب شدید، بدن قادر نیست دما را کنترل کند.
در کودکانی که تب دارند، علائم همراه مانند بیحالی، بهانهجویی، بیاشتهایی، گلودرد، سرفه، گوشدرد و اسهال را باید به پزشک اطلاع داد.
بخشی از مغز به نام هیپوتالاموس، مانند ترموستات عمل میکند. وقتی شرایط بدن در حالت عادی است، هیپوتالاموس با دمای طبیعی بدن تنظیم میشود. هنگامی که هیپوتالاموس با دمایی بالاتر از دمای طبیعی بدن تنظیم میشود، تب ایجاد میگردد. بازتنظیمی هیپوتالاموس به کمک مولکولهایی به نام پیروژن در خون صورت میگیرد. پیروژن ممکن است از خارج بدن وارد شده باشد (خارجی) یا در داخل بدن ساخته شده باشد (داخلی). پیروژن خارجی مثل توکسین (سم) باکتریها و ویروسهایی که به بدن حمله کردهاند. پیروژنهای داخلی شامل مواد شیمیایی غیر طبیعی میشود که به وسیله تومورها ساخته شده یا پروتئینهایی که طی پاسخ طبیعی سیستم ایمنی آزاد شدهاند.
اغلب تب در کودکان خطرناک نیست و بر اثر عفونتهای رایج دوران کودکی مانند سرماخوردگی و عفونتهای ویروسی بوجود میآید. با این حال تب در نوزادان زیر 3 ماه غیرطبیعی است و باید با متخصص اطفال مشورت شود. در صورتی که فرزند شما 3 تا 6 ماهه است و دمای 39 درجه یا بالاتر دارد، باید با متخصص مشورت کنید. چه بخواهید به پزشک مراجعه کنید چه نخواهید، باید مقدار زیادی مایعات به کودک بدهید. لازم نیست در هر شرایطی به آنها استامینوفن یا ایبوپروفن بدهید، مگر آنکه بسیار ناخوش باشد یا درد داشته باشد. به دنبال نشانههای کمبود آب بدن (دهیدراته شدن) یا سایر علائم مهم بیماری باشید. در صورت هرگونه نگرانی، از متخصص کمک بخواهید.
بیشتر بخوانیم:
[accordion]
[item title=”علت تب چیست؟”]
دلایل تب شامل:
• ویروس، باکتری و انگلهای بیماریزا مانند عفونتهای بخش فوقانی دستگاه تنفس، پنومونی (ذات الریه)، اسهال و عفونتهای مجاری ادراری.
• بیماریهای مزمن (طولانی مدت) همراه التهاب مانند روماتوئید آرتریتیس (روماتیسم).
• زخمهای جدی مثل زخم جراحی
• واکنش به داروها
• سرطانهای خاص
• واکسن
سایر عوامل تب شامل:
• لخته خون
• بیماریهای خود ایمنی مانند لوپوس، روماتوئید آرتریتیس، بیماری التهاب شکم
• ناهنجاریهای هورمونی مانند هیپرتیروئیدیسم (پرکاری تیروئید)
• داروهای غیر قانونی مانند آمفتامین و کوکائین
[/item]
[item title=”تشخیص”]
برای پیبردن به دلیل تب، پزشک شما ممکن است درباره موارد زیر بپرسد:
• علائم سرماخوردگی یا آنفلانزا
• درد ناحیه شکم، حالت تهوع، استفراغ و اسهال
• درد و سوزش ادرار
• درد یا ناراحتی در هر قسمت از بدنتان
• تماس با افراد بیمار در خانه یا محل کار یا مدرسه
• انواع غذاهایی که به تازگی مصرف کردهاید
• تماس اخیر با حیوانات شامل حیوانات خانگی
• ایمپلنت اعضای مصنوعی یا قطعه مکانیکی مانند مفصل مصنوعی یا دریچه مکانیکی قلب
• جراحی اخیر، بریدگی یا آسیب ناحیه وسیعی از پوست
• شرایط التهاب مزمن مانند روماتوئید آرتریتیس (روماتیسم)
• نوع داروهایی که مصرف میکنید
• تزریق واکسن اخیر
• مسافرت، به خصوص به کشور خارجی
پزشک شما دمای بدن را از طریق دهان، کانال گوش یا رکتوم (مقعد) اندازهگیری میکند. بسته به محل احتمالی عفونت، پزشک شما ممکن است به بررسی نقاط مختلف بپردازد:
• پوست: برای یافتن علامتی از راش (دانه های ریز و قرمز روی صطح پوس) یا عفونت
• غدد لنفاوی: برای برجستگی (احتمال بروز عفونت)
• چشمها: برای قرمزی و یرقان (زرد شدن قسمت سفید چشم)
• گلو و دهان: برای علائم فارنژیت (عفونت گلو) یا آبسه دندان
• سیستم قلبی عروقی: برای بررسی اختلال عملکرد قلب یا عفونتی که بر قلب اثر گذاشته باشد.
• سینه: برای عفونت ریه
• شکم: برای عفونت کیسه صفرا، روده یا آپاندیس
• مفاصل: برای آرتریتیس (عفونت و التهاب مفصل)
• اندام تناسلی: برای عفونتهایی که از طریق تماس جنسی منتقل میشوند
• سیستم عصبی: برای آنسفالیت(نوعی عفونت مغز) یا مننژیت (عفونت یا التهاب پرده پوشاننده مغز و نخاع)
بسته به علائم و نتیجه معاینه فیزیکی شما، ممکن است به تستهای تشخیصی شامل آزمایش مایعات بدن (خون، ادرار، مدفوع یا مایع نخاعی)، عکسبرداری با پرتو ایکس یا اسکن یا بیوپسی (نمونهگیری از بافت برای معاینه آزمایشگاهی) نیاز داشته باشید.
[/item]
[item title=”درمان”]
معمولا پزشکان برای افراد بالغ با تب متوسط زیر 38.9 درجه سانتیگراد موارد زیر را توصیه میکنند:
• مقدار کافی آب و آبمیوه مصرف کنند تا از دهیدراته شدن (کاهش غیرطبیعی آب بدن) جلوگیری کنند. مایعات به خنک کردن بدن کمک میکنند و نمکهای حیاتی و مواد معدنی (الکترولیتها) را که ممکن است طی استفراغ یا اسهال از دست رفته باشند، تنظیم میکنند.
• غذاهای سبک مصرف کنند که به سادگی هضم میشود.
• به اندازه کافی استراحت کنند.
• از استامینوفن یا ایبوپروفن طبق دستور پزشک استفاده کنند. ممکن است تب به بهبود عفونت کمک کند بنابراین درباره اینکه تب باید در حالت عادی درمان شود یا تنها در صورت شدت باید درمان شود، اختلاف نظر وجود دارد.
آسپرین نباید به به کودکان زیر 16 سال داده شود، زیرا احتمال سندروم “ری” وجود دارد، بیماری خطرناک و تهدید کننده حیات به صورت ناهنجاری اعصاب که میتواند در طول بیماری ویروسی با مصرف آسپرین، در کودکان رخ دهد. در کودکان کاهش تب با استفاده از استامینوفن یا ایبوپروفن، هردو به همراه مرطوب کردن با اسفنج خیس موثر است. اگر فرزند شما تشنج کرد، سریع با پزشک تماس بگیرید.
در صورتی که پزشک شما تشخیص دهد عامل تب، عفونت باکتریایی است، او آنتی بیوتیک تجویز میکند. از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک به شدت پرهیز نمایید زیرا منجر به مقاوم شدن باکتریهای بیماریزا شده و درمان بیماری را مشکل میکنند.
[/item]
[item title=”چه هنگام با پزشک تماس بگیریم؟”]
بزرگسالان و کودکان با تب 40 درجه سانتیگراد یا بیشتر باید به سرعت تحت مراقبت پزشکی قرار بگیرند. همچنین در صورت تب همراه با یک یا تعداد بیشتر از علائم زیر سریعا با پزشک مشورت کنید:
• تشنج
• کاهش هشیاری
• احساس گیجی
• سفت شدن گردن
• دشواری در تنفس
• درد شدید هر نقطه از بدن(به خصوص سر، سینه یا شکم)
• بادکردن یا تورم هر نقطه از بدن
• ترشحات واژینال که تغییر رنگ داده یا بوی بدی دارد
• علائم مجاری ادراری (درد هنگام دفع ادرار، ادرار بدبو)
در صورتی که کودک جوانتر از سه ماه تب داشت، با پزشک تماس بگیرید.
در صورت تب خفیف با دلیل نامعلوم، که پس از گذشت دو یا سه روز بهتر نشد، با پزشک خود تماس بگیرید.
[/item]
[item title=”منبع:”]
www.Uptodate.com
www.Webmd.com
www.Drugs.com
www.Patient.co.uk
[/item]
[/accordion]