آبلهمرغان (واریسلا)، عفونتی ویروسی است که باعث تحریک پوستی تاولمانند همراه با خارش میشود. آبلهمرغان برای کسانی که تا به حال به آن مبتلا نشده یا واکسن دریافت نکردهاند، بسیار مسری است. قبل از واکسیناسیون رایج آبلهمرغان، همه مردم قبل از رسیدن به بزرگسالی به آبلهمرغان مبتلا میشدند که گاهی به مشکلات جدی منجر می شده است. امروزه، افراد بستری و افراد مبتلا به طرز قابل توجهی کاهش یافته اند.
برای بیشتر افراد، آبلهمرغان یک بیماری خفیف است؛ با این حال بهتر است واکسیناسیون صورت بگیرد. واکسن آبلهمرغان، راهی امن و موثر برای جلوگیری از ابتلا به آبلهمرغان و پیچیدگیهای احتمالی آن است.
بیشتر بخوانیم:
[accordion]
[item title=”علائم و نشانههای آبله مرغان کدامند؟”]
عفونت آبلهمرغان معمولا 5 تا 10 روز باقی میماند. نشانه بارز آن، راش پوستی است. سایر علائم و نشانهها که ممکن است یک تا دو روز قبل راش ظاهر شوند شامل:
• تب
• کاهش اشتها
• سردرد
• خستگی و احساس کسالت
با ظاهر شدن راشهای آبلهمرغان، سه مرحله رخ میدهد:
• برآمدگیهای (پاپول) قرمز یا صورتی که در طول چند روز ایجاد میشوند.
• تاولهای پر شده از مایع (وزیکول) که از برآمدگیهای ایجاد شده قبلی بوجود آمده و طی یک روز دچار پارگی و ترشح می شوند
• پوسته و دلمه که روی تاولها را میپوشاند و بهبودی آنها چندین روز طول میکشد.
ظاهر شدن برآمدگیهای جدید تا چند روز ادامه دارد؛ در نتیجه ممکن است هر سه مرحله راش، برآمدگی و تاول و زخمهای دلمه ای را همزمان در روز دوم راش داشته باشید. از وقتی مبتلا میشوید، تا 48 ساعت قبل از ظهور راش میتوانید ویروس را منتشر کنید و تا هنگامی که همه دانهها وارد فاز پوسته پوسته شدن شوند، امکان انتقال بیماری وجود دارد. بیماری در کودکان سالم ملایم است. در موارد نادر راش منتشر شده و همه بدن را فرا میگیرد و زخمها ممکن است در گلو، چشم، غشای موکوزی مجاری ادراری، آنوس و واژن ایجاد شود. دانههای جدید تا چند روز همچنان ظاهر میشوند.
[/item]
[item title=”چه هنگام به پزشک مراجعه کنیم؟”]
در صورتی که احتمال میدهید خودتان یا فرزندتان به آبلهمرغان دچار شده اید، با پزشک خود مشورت کنید. پزشک معمولا میتواند با معاینه راش و علائم همراه موجود، آن را تشخیص دهد. پزشک همچنین در صورت نیاز میتواند داروهایی برای کاهش شدت آبلهمرغان تجویز کند و مشکلات همراه بیماری را درمان کند. قبل از مراجعه با پزشک تماس بگیرید و وقت ملاقات تنظیم کنید و بگویید احتمال میدهید خودتان یا فرزندتان به آبلهمرغان مبتلا شده اید تا از انتظار در اتاق انتظار که احتمال ابتلای سایر افراد را بالا میبرد جلوگیری کنید.
در صورتی که هر یک از این پیچیدگیها رخ داد، آن را با پزشک خود در میان بگذارید.
• راش هایی که در یک یا هر دو چشم منتشر شده اند.
• راش خیلی قرمز شده، گرم است و درد دارد که علامت عفونت ثانویه پوستی باکتریال است.
• راش همراه با گیجی، بیحواسی، تپش قلب، کوتاهی نفس، رعشه، از دست دادن هماهنگی ماهیچهها، سرفههایی که بدتر میشوند، استفراغ، سختی گردن، تب بالاتر از 39.4 درجه سانتیگراد.
• در صورتی که فردی در خانه مشکل سیستم ایمنی دارد یا سن کمتر از شش ماه دارد.
[/item]
[item title=”چه افرادی بیشتر در معرض آبله مرغان قرار دارند؟”]
آبلهمرغان که با ویروس واریسلا زوستر ایجاد میشود، به شدت مسری است و میتواند به سرعت منتشر شود. ویروس با تماس مستقیم با راش یا با قطرات ریزی که با سرفه یا عطسه وارد هوا میشود منتقل شود.
در موارد زیر احتمال ابتلای شما به آبلهمرغان بالاتر است:
• به آبلهمرغان مبتلا نشده باشید.
• واکسن آبلهمرغان را دریافت نکرده باشید.
• در مدرسه یا مرکز نگهداری از کودکان کار یا کمک کنید.
• با کودکان زندگی کنید.
اکثر افرادی که به آبلهمرغان مبتلا شده یا واکسن آن را دریافت کرده اند، نسبت به ابتلای مجدد مصون اند.
[/item]
[item title=”چه مشکلاتی ممکن است به علت ابتلا به آبله مرغان ایجاد شوند؟”]
آبلهمرغان معمولا بیماری ملایمی است ولی میتواند سخت شده و منجر به مشکلاتی به خصوص در افراد با احتمال بالا شود. این مشکلات شامل موارد زیر میشود:
• عفونت های باکتریایی پوست، مفاصل، بافت نرم، استخوان و خون (سپسیس)
• نومونی یا ذات الریه
• التهاب مغز (انسفالیت)
• سندروم شوک توکسیک
• سندروم ری برای افرادی که در طول ابتلا به آبلهمرغان از آسپرین استفاده میکنند.
[/item]
[item title=”چه کسانی در خطرند؟”]
افرادی که در خطر ابتلا به مشکلات ثانویه ناشی از آبلهمرغان هستند، شامل:
• نوزادان و جنینهایی که مادر به آبلهمرغان مبتلا نشده یا واکسن را دریافت نکرده باشد.
• افراد بالغ
• زنان بارداری که قبلا به آبلهمرغان مبتلا نشده اند.
• افرادی که سیستم ایمنی آنها با داروهایی مانند شیمیدرمانی یا بیماریهای دیگر مانند سرطان یا HIV ضعیف شده باشد.
• افرادی که برای بیماری یا شرایط دیگری از استروئید استفاده میکنند، مانند کودکان مبتلا به آسم.
• افرادی که داروهایی مصرف میکنند که سیستم ایمنی آنها را ضعیف میکند.
[/item]
[item title=”آبله مرغان و بارداری”]
سایر پیچیدگیهای آبلهمرغان زنان باردار را مبتلا میکند. در اوایل دوران بارداری، آبلهمرغان میتواند باعث مشکلات گوناگون در نوزاد شود؛ از جمله وزن کم هنگام تولد و نقصهایی از قبیل غیرطبیعی بودن دست و پا. بیشترین خطر برای فرزند هنگامی است که مادر یک هفته قبل از زایمان به آبلهمرغان مبتلا میشود که باعث عفونت جدی و تهدید کننده حیات در نوزاد میشود. در صورتی که شما باردار هستید و نسبت به آبلهمرغان ایمن نیستید، با پزشک خود درباره خطرات برای خودتان و فرزندتان صحبت کنید.
[/item]
[item title=”آبله مرغان و زونا”]
در صورتی که به آبلهمرغان مبتلا شده اید، شما در خطر ابتلا به بیماری دیگری از ویروس واریسلا زوستر به نام زونا یا شینگلز هستید. بعد از عفونت آبلهمرغان، ممکن است بعضی از ویروسهای واریسلازوستر در اعصاب شما باقی بمانند. سالها بعد ویروس میتواند دوباره فعال شده و به صورت زونا ، تاولهای دردناک گروهی با عمر کوتاه، بروز کند. احتمال بروز مجدد ویروس در افراد مسن و با سیستم ایمنی ضعیف بیشتر است.
زونا میتواند منجر به پیچیدگیهای مخصوص خود شود مثلا در مواردی درد زونا به مدت طولانی بعد از ناپدید شدن تاولها باقیمیماند. این پیچیدگی که درد عصبی بعد هرپس (postherpetic neuralgia) نامیده میشود، میتواند جدی باشد.
واکسن زونا (Zostavax) موجود است و برای افراد 60 سال به بالا که به آبلهمرغان مبتلا شدهاند، توصیه میشود.
[/item]
[item title=”سوالاتی که باید از پزشک خود بپرسید”]
محدودیتهای قبل از ملاقات: بپرسید آیا محدودیتهایی هست که شما یا فرزندتان باید رعایت کنید؛ مثل ایزوله بودن برای جلوگیری از انتشار در هنگام ملاقات.
یادداشت علائم: تمام علائمی که شما یا فرزندتان دارید را یادداشت کنید و مدت زمان هر یک را هم بنویسید.
مجاورت اخیر با منبع عفونت: تلاش کنید به یاد بیاورید آیا شما یا فرزندتان با کسانی که احتمالا در هفتههای اخیر دچار آبلهمرغان شده اند تماس داشته اید.
اطلاعات دارویی کلیدی: شامل هرگونه مشکل سلامتی دیگر و نام دارو یا داروهایی که شما یا فرزندتان مصرف میکنید.
سوالات خود را یادداشت کنید تا بیشترین بهره را از ملاقات با پزشک خود ببرید.
• در خلال بیماری چه میتوانید انجام دهید؟
• هنگامی که منتظر ملاقات هستید، ممکن است بتوانید تب را با ایبوپروفن و استامینوفن کاهش دهید. افرادی که به آبلهمرغان مبتلا شده اند نباید آسپرین مصرف کنند؛ چرا که آسپرین با سندروم ری مرتبط است که شرایطی نادر اما تهدید کننده حیات در افرادی که در دوران نقاهت آبلهمرغان هستند محسوب میشود.
• تا جای ممکن استراحت کنید و از تماس با سایر افراد اجتناب کنید. آبلهمرغان تا زمان بهبودی زخمها به شدت مسری است.
[/item]
[item title=”تشخیص”]
چه آزمایشاتی به تشخیص آبله مرغان کمک می کند؟
پزشکان معمولا آبلهمرغان را با راشهای مشخص آن تشخیص میدهند. در صورت هرگونه تردید در تشخیص میتوان آبلهمرغان را با تستهای آزمایشگاهی تشخیص داد، شامل آزمایش خون و کشت از زخمها.
[/item]
[item title=”درمان”]
اصول و روشهای درمان آبله مرغان کدامند؟
در کودکان سالم، معمولا آبلهمرغان به دارو نیاز ندارد. ممکن است پزشک برای کاهش خارش آنتیهیستامین تجویز کند، اما بیشتر اجازه داده میشود بیماری دوره خود را طی کند.
در صورتی که شما در خطر ابتلا به مشکلات ناشی از این بیماری هستید
برای افرادی که در خطر ابتلا به پیچیدگیهای آبلهمرغان هستند، پزشکان معمولا داروهایی تجویز میکنند که طول دوره عفونت و احتمال ابتلا به پیچیدگی را کاهش دهد. در صورتی که شما یا فرزندتان در گروه با احتمال خطر بالا قرار گرفته باشید، ممکن است پزشک داروی ضدویروس مانند Acyclovirیا داروی دیگری به نام ایمونوگلوبولین وریدی (IGIV) تجویز کند. در صورتی که این داروها 24 ساعت پس از بروز اولین راش داده شود، میتواند شدت بیماری را کاهش دهد. سایر داروهای ضدویروس مانند valacyclovir و famciclovir هم میتوانند شدت بیماری را کاهش دهند اما فقط برای استفاده افراد بالغ مورد تایید قرار گرفته اند. در بعضی موارد ممکن است پزشک از شما بخواهد بعد از تماس با ویروس واکسن آبلهمرغان دریافت کنید. این کار میتواند از ابتلا به بیماری جلوگیری کند یا شدت آن را کاهش دهد. به فرد مبتلا به آبلهمرغان، چه کودک چه بالغ، داروی حاوی آسپرین ندهید زیرا این پیچیدگی با شرایطی به نام سندروم ری در ارتباط است.
درمان مشکلات ناشی از آبله مرغان:
در صورت پیشرفت پیچیدگیها، پزشک شما درمان مناسب را پیش میگیرد. درمان برای عفونتهای پوستی و پنومونی ممکن است با آنتیبیوتیک صورت بگیرد. درمان انسفالیت معمولا با داروهای ضدویروس صورت میگیرد. ممکن است نیاز به بستری شدن وجود داشته باشد.
[/item]
[item title=”چه طور می توانم به درمان آبله مرغان کمک کنم؟”]
برای بهبود علائم آبلهمرغان که شدید نیست، روشهای خود درمانی زیر را دنبال کنید.
– خود را نخارانید.
با خاراندن، جای زخم میماند، بهبود کند شده و احتمال عفونت جراحت بیشتر میشود. در صورتی که کودک شما نمیتواند جلوی خاراندن خود را بگیرد:
• به او دستکش بپوشانید، به خصوص هنگام شب.
• ناخن های او را کوتاه کنید.
– خارش و سایر علائم را بهبود ببخشید.
راشهای آبلهمرغان میتوانند با خارش بسیار همراه باشند و راشهای پاره شده ممکن است سوزش داشته باشند. این ناراحتیها همراه با سردرد، خستگی و تب، میتواند هرکس را آزار دهد. برای بهبود، موارد زیر را امتحان کنید:
• دوش آب سرد به همراه جوش شیرین، بلغور آرد جو دوسر پخته نشده یا بلغور آرد جو دوسر کلوئیدی که میتوان از آن برای خیس کردن استفاده کرد.
• مالیدن لوسیون کالامین بر نقاط دچار خارش
• در صورتی که جراحتهای آبلهمرغان در دهان ایجاد شدند، از غذاهای ملایم و کم مزه استفاده شود
• از آنتی هیستامینها مانند دیفن هیدرامین و هیدروکسی زین میتوان برای خارش استفاده کرد. با پزشک خود مشورت کنید که آیا فرزند شما میتواند از آنتیهیستامین استفاده کند.
• استفاده از استامینوفن و ایبوپروفن برای تب خفیف.
به فرد مبتلا به آبلهمرغان، مخصوصا کودکان، برای کاهش تب از آسپرین استفاده نکنید زیرا ممکن است باعث بروز حالت خطرناک سندروم ری شود.
[/item]
[item title=”راهنمایی های مرهم”]
واکسن آبلهمرغان (واریسلا) بهترین راه برای جلوگیری از ابتلا به آبله مرغان است. مراکز کنترل بیماری و پیشگیری تخمین میزنند واکسن حفاظت کامل را در 90 درصد افراد جوانی که آن را دریافت کرده اند تامین می کند. هنگامی که واکسن از بیماری جلوگیری نمیکند، به طور قابل توجهی شدت بیماری را کم میکند. واکسن آبله مرغان (Varivax) برای افراد زیر توصیه میشود:
• کودکان کم سن: در ایالات متحده امریکا، کودکان دو دز واکسن واریسلا را به عنوان قسمتی از ایمن سازی کودکی دریافت میکنند. اولی در 12 تا 15 ماهگی و دومی در سن 4 تا 6 سالگی.
واکسن میتواند با سرخک، mumps، سرخجه همراه باشد اما ترکیب احتمال تب و لرز ناشی از واکسن را افزایش میدهد. درباره مزایا و معایب واکسن ترکیبی با پزشک فرزند خود مشورت کنید.
• کودکان بزرگتر واکسینه نشده: کودکان 7 تا 12 سال که واکسینه نشده اند ، باید دو دز جبرانی واکسن واریسلا را دریافت کنن که حداقل 3 ماه فاصله داشته باشد. کودکان 13 سال به بالا هم باید دو دز جبرانی دریافت کنند که حداقل به فاصله 4 هفته از هم باشد.
• افراد بالغ که تا به حال واکسینه نشده اند اما در خطر زیاد مجاورت قرار دارند: شامل کارکنان مراکز سلامت، آموزگاران، کارکنان مراکز مراقبت از کودکان، مسافران بین المللی و کارکنان ارتش، افراد بالغی که با کودکان زندگی میکنند و همه زنانی که در سن باروری هستند. افراد بالغی که تا به حال واکسینه نشده اند یا به آبلهمرغان مبتلا نشده اند، باید دو دز واکسن با فاصله چهار تا هشت هفته دریافت کنند. در صورتی که به یاد نمیآورید به آبله مرغان مبتلا شده اید یا واکسن آن را دریافت کرده اید، میتوانید آزمایش خون بدهید.
در صورتی که به آبله مرغان مبتلا شده اید، نیازی به واکسن آبلهمرغان ندارید. یکبار ابتلا معمولا فرد را تمام طول عمر مصون میکند. احتمال ابتلا به آبلهمرغان بیش از یکبار وجود دارد اما شایع نیست. با این حال اگر بیش از 60 سال دارید، با پزشک خود درباره واکسن زونا صحبت کنید.
[/item]
[item title=”واکسن آبلهمرغان برای افراد زیر مورد تایید نیست”]
• زنان باردار
• افرادی با ایمنی تضعیف شده مانند مبتلایان به HIV و افرادی که داروهای سرکوبگر ایمنی مصرف میکنند.
• افرادی که به ژلاتین یا آنتی بیوتیک نئومایسین حساسیت دارند.
در صورت تردید در مورد نیاز به واکسن با پزشک خود مشورت کنید. اگر قصد بارداری دارید، قبل از بارداری با پزشک خود مشورت کنید تا مطمئین شوید واکسیناسیون شما به روز است.
آیا این روش مطمئن و موثر است؟
اولیا معمولا نگران ایمنی واکسن هستند. از هنگامی که واکسن آبلهمرغان در دسترس قرار گرفت، مطالعاتی که انجام گرفته، آن را مطمئن و موثر ارزیابی کرده اند. عوارض جانبی معمولا ملایم و شامل قرمزی، درد و التهاب و به ندرت برآمدگی کوچک اطراف محل تزریق است.
[/item]
[item title=”منبع”]
[/item]
[/accordion]